Fransa’nın başvurusu, unutulma hakkının kapsamının genişlemesinde emsal olabilir.
Unutulma hakkı, internette yayınlanan haberlerin ve diğer bilgilerin kaldırılması anlamına geliyor. Kullanıcılar, günümüzde unutulma hakkını kullanmak istediklerinde, örneğin Google ya da Bing gibi arama motorlarının özel sayfalarındaki formları dolduruyorlar. Ancak bu unutulma hakkı, sadece ilgili ülkede geçerli oluyor.
Unutulma hakkı, daha önceden uygulanmasına rağmen günümüzde daha çok dijital ortamlar için kullanılıyor. Dijital olarak unutulma hakkının kökeni, 1998’de yayınlanan bir habere kadar uzanıyor.
1998 yılında İspanya’da yayınlanan La Vanguardia gazetesi, basılı versiyonunda, sosyal güvenlik borçları sebebiyle satışa çıkarılan evler hakkında 2 duyuru yayınlıyor. Duyuru, daha sonra internette de yayınlanıyor. Satışa çıkarılan evlerden biri de Mario Costeja González’e ait. 2009 yılında González, gazeteye başvurarak, adı Google’a yazıldığında bu haberin çıktığını ve yıllar önce bu sorun sonuca bağlandığı için artık kendisiyle bir ilgisi bulunmadığını belirtiyor. González’in haberin kaldırılma talebi gazete tarafından reddediliyor ve bu defa 2010 yılında Google’a başvuruyor. Google İspanya, kendisinin talebini Google’ın ana merkezine iletiyor. González, konu hakkında İspanyol Veri Koruma Ajansına başvuruyor ve Ajans, hem gazetenin hem de Google İspanya ya da Google’ın bu verileri kaldırması gerektiği yönünde karar alıyor.
Bunun üzerine Google konuyu İspanya Ulusal Yüksek Mahkemesine taşıyor. Konunun Ulusal Yüksek Mahkeme için oldukça yeni olması ve kişisel hakların korunmasına yönelik taşıdığı önem itibarı ile, Avrupa Adalet Divanı’ndan görüş istenmesine karar veriliyor. Avrupa Adalet Divanı ise 2014 yılında önemli bir karar alarak, eksik, ilgisiz ve amacını aşan verilerin silinmesine hükmediyor. Bu karar sonrasında Google, İspanya özelinde González’in adının geçtiği ve 1998’e dayanan bağlantıları kaldırmıştı. Kararın açıklandığı gün 12.000 kişinin Google’a başvurarak bilgilerinin kaldırılmasını istediğini biliyor muydunuz?
2014 yılından bu yana Google, bu tür başvuruları alıyor.
Ülke bazında uygulanan unutulma hakkının genişletilmesi yönünde şu sıralar önemli bir dava görülüyor.
The Guardian tarafından yayınlanan habere göre, Fransız Ulusal Bilişim ve Özgürlük Komisyonu (Commission Nationale de l’Informatique et des Libertés – CNIL), bir Fransız vatandaşının başvurusu üzerine bilgilerin sadece Google.fr (Google’ın Fransa uzantısı) üzerinden değil, global çapta kaldırılmasını öne sürüyor.
Lüksemburg’da görülen davada Fransız Ulusal Bilişim ve Özgürlük Komisyonu, bu tür verilerin ulusal alan adlarının yanı sıra Google.com ve diğer ülkelerden de kaldırılmasını istiyor.
Duruşmanın ardından pek çok sivil toplum kuruluşu, konuyla ilgili görüş bildirdi: Bunun, otoriter rejimler tarafından kötüye kullanılacağını ve konuşma özgürlüğünü tehdit edeceğini belirtenler çoğunlukta.
Avrupa Adalet Divanı’nın, kararını önümüzdeki yıl açıklaması bekleniyor.
Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
